ഏവർക്കും പുസ്തകങ്ങൾ
Als Ende der Woche der Schriftsteller Martin Walser starb, zeigten ihn die Bilder zu den Nachrufen oft am Ufer des Bodensees, als knorrigen alten Mann mit Hut, verwachsen mit seiner Herkunftswelt. Wenige Wochen zuvor hatte in Berlin eine Gedenkveranstaltung für den Ende November 2022 verstorbenen Hans Magnus Enzensberger stattgefunden, der 93 Jahre alt geworden war. Nichts wäre leichter, als die beiden in ein Kontrastbild einzuzeichnen.
വാരാന്ത്യത്തിൽ എഴുത്തുകാരൻ മാർട്ടിൻ വാൾസർ മരിച്ചപ്പോൾ ചരമക്കുറിപ്പിൽ വന്ന ചിത്രങ്ങളിൽ കാണാൻ കഴിഞ്ഞത് ഒരു തൊപ്പി ധരിച്ച് ബോഡൻ തടാകതീരത്ത് കുസൃതിയും കുട്ടിത്തവും മാറാതെ നിൽക്കുന്നൊരാളെയാണ്. ഏതാനും ആഴ്ചകൾക്കു മുമ്പ്, 2022 നവംബർ അവസാനത്തോടെ തൊണ്ണൂറ്റിമൂന്നാം വയസ്സിൽ മരിച്ച ഹാൻസ് മാഗ്നുസ് എൻസെൻസ്‌ബെർഗറിനായി ബെർലിനിൽ ഒരു ശ്രദ്ധാഞ്ജലി നടന്നിരുന്നു. ഇരുവരെയും വൈരുദ്ധ്യങ്ങളായി ചിത്രീകരിക്കുക എളുപ്പമല്ല.
Auf der einen Seite der Kosmopolit Enzensberger, der das Deutschsein mit lässiger Geste ausschlägt, in die Nachkriegsgesellschaft die Frischluft der vom NS-Staat verbannten internationalen ästhetischen Moderne einfahren lässt und in seinen Essays demonstriert, wozu kühle, respektlose Intelligenz imstande ist.
ഒരുവശത്ത് തന്റെ ജർമ്മൻ വംശീയതയെ വളരെ സാധാരണമെന്നോണം നിരാകരിക്കുകയും, നാസി ഭരണകൂടത്താൽ നിരോധിക്കപ്പെട്ട ആധുനികതയുടെ രാജ്യാന്തരസംവേദനത്തിന്റെ ശുദ്ധവായു യുദ്ധാനന്തര സമൂഹത്തിനു അനുഭവേദ്യമാക്കുകയും, തന്റെ ലേഖനങ്ങളിൽ സൗമ്യവും അപ്രസക്തമെന്നു തോന്നിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന ബൗദ്ധികതയുടെ സാദ്ധ്യതകൾ തെളിയിക്കുകയും ചെയ്ത കോസ്മോപൊളിറ്റനായ എൻസെൻസ്ബെർഗർ.
Auf der anderen Seite Martin Walser, der mit seinen Figuren die Neigung zu Selbstzweifel und die Unkontrollierbarkeit der Gefühle teilt, der mit seinem Deutschsein hadert, es aber nie zur Disposition stellt und gegen die deutsche Teilung rebelliert, als sich die Mehrheit der Intellektuellen mit ihr abgefunden hat.
മറുവശത്താവട്ടെ സ്വയം സംശയിക്കാനുള്ള പ്രവണതയും വികാരങ്ങളുടെ നിയന്ത്രണാതീതത്ത്വവും തന്റെ കഥാപാത്രങ്ങളുമായി പങ്കുവയ്ക്കുന്ന, സ്വന്തം ജർമ്മൻ പ്രകൃതവുമായി മല്ലിടുന്ന, എന്നാൽ അതിനെയൊരിക്കലും നിരാകരിക്കാത്ത, ഭൂരിഭാഗം ബുദ്ധിജീവികൾ യോജിച്ചപ്പോൾ പോലും ജർമ്മൻ വിഭജനത്തെ എതിർത്ത മാർട്ടിൻ വാൾസർ.
Aber dieses Kontrastbild unterschlägt, dass Enzensberger, wie er im Alter zunehmend erkennen ließ, die Bindung an seine deutsche Herkunftswelt und Herkunftsfamilie nie aufgab und Walser bereits in den Fünfzigerjahren als Reporter für den Süddeutschen Rundfunk Reisen nach Italien, England, Frankreich, Polen und in die CSSR unternahm, später Dozenturen an Universitäten in den Vereinigten Staaten innehatte und mit „Brandung“ einen quasi amerikanischen Roman in sein Werk einfügte.
എന്നാൽ ഈ വൈരുദ്ധ്യാത്മക ചിത്രം, വളർന്നുവരുമ്പോൾ തന്റെ ജർമ്മൻ ലോകവുമായും ജനിച്ചുവളർന്ന കുടുംബവുമായുമുള്ള ബന്ധം എൻസെൻസ്ബെർഗർ ഒരിക്കലും ഉപേക്ഷിച്ചിട്ടില്ലെന്നും, വാൾസർ 1950-കളിൽ ദക്ഷിണജർമ്മൻ റേഡിയോയുടെ റിപ്പോർട്ടറായി ഇറ്റലി, ഇംഗ്ലണ്ട്, ഫ്രാൻസ്, പോളണ്ട് തുടങ്ങിയ രാജ്യങ്ങളിൽ യാത്ര ചെയ്യുകയും പിന്നീട് അമേരിക്കൻ സർവ്വകലാശാലകളിൽ പഠിപ്പിക്കുകയും "ബ്രാൻഡുങ്ങ്" (Brandung) എന്ന ഒരു അർദ്ധ-അമേരിക്കൻ നോവൽ എഴുതുകയും ചെയ്തുവെന്ന വസ്തുത അവഗണിക്കുന്നു.
Vor allem aber steht Walser wie sein Generationsgefährte Enzensberger für den Take-off des modernen Literaturbetriebs seit den späten Fünfzigerjahren. Für beide fand Literatur nicht lediglich zwischen Buchdeckeln statt, sondern war ein öffentliches Medium, das Geltung in der Gesamtgesellschaft beanspruchen konnte.
എല്ലാറ്റിനുമുപരിയായി, 1950-കളുടെ അവസാനം മുതൽ, തന്റെ തലമുറയിലെ സഹയാത്രികനായ എൻസെൻസ്ബെർഗറിനെപ്പോലെ വാൽസറും ആധുനിക സാഹിത്യലോകത്തിന്റെ ഉയർച്ചയേയും വളർച്ചയേയും പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നു. ഇരുവർക്കും സാഹിത്യം എന്നത് പുസ്തകത്തിന്റെ പുറംചട്ടകൾക്കിടയിൽ സംഭവിക്കുന്ന ഒരു കാര്യം മാത്രമായിരുന്നില്ല , ആകമാനസമൂഹത്തിൽ സാധുത അവകാശപ്പെടാവുന്ന ഒരു പൊതു മാധ്യമവുമായിരുന്നു.
Beide hatten großen Anteil am Brückenschlag zwischen deutscher Gegenwartsliteratur und öffentlich-rechtlichem Rundfunk, beide sorgten als Mitglieder der „Gruppe 47“ für deren öffentliche Ausstrahlung.
സമകാലിക ജർമ്മൻ സാഹിത്യത്തിനും പൊതു റേഡിയോ പ്രക്ഷേപണത്തിനും ഇടയിൽ പാലങ്ങൾ നിർമ്മിക്കുന്നതിൽ ഇരുവരും ഒരു പ്രധാന പങ്ക് വഹിച്ചു; "ഗ്രൂപ്പ് 47" ലെ അംഗങ്ങളെന്ന നിലയിൽ, ഇരുവരും അതിന്റെ പ്രചുരപ്രചാരം ഉറപ്പാക്കി.
Beide waren Autoren mit wachem Medienbewusstsein und Networker. Enzensberger entwickelte Medientheorien; Walser, der nicht nur Romancier, sondern auch Theaterautor war, wurde zu einem Virtuosen der physischen Bühnenpräsenz.
ഇരുവരും ഉയർന്ന മാധ്യമാവബോധമുള്ള രചയിതാക്കളും നെറ്റ്വർക്കർമാരുമായിരുന്നു എൻസെൻസ്ബെർഗർ മീഡിയ സിദ്ധാന്തങ്ങൾ വികസിപ്പിച്ചെടുത്തു; നോവലിസ്റ്റ് മാത്രമല്ല, നാടകകൃത്തും കൂടിയായിരുന്ന വാൽസർ, ദൃശ്യമായ സ്റ്റേജ് സാന്നിധ്യത്തിലൂടെ കലാനിപുണനായി.
Beide waren deutlich älter als der Kern der 68er-Generation, beide trugen bei zur medialen Infrastruktur und zu den intellektuellen Ressourcen, auf welche die Jüngeren zurückgreifen konnten.
ഇരുവരും പ്രസിദ്ധമായ 1968-ലെ തലമുറയുടെ കാതലിനെക്കാൾ വളരെ പഴക്കമുള്ളവരായിരുന്നു, ഇരുവരും മീഡിയ ഇൻഫ്രാസ്ട്രക്ചറിനും ചെറുപ്പക്കാരെ ആകർഷിക്കാൻ കഴിയുന്ന ബൗദ്ധിക സമ്പത്തിനും വലിയ സംഭാവന നൽകി.
Walser beobachtete 1964 den Frankfurter Auschwitzprozess, sein Essay, der 1965 in Enzensbergers Kursbuch erschien, enthielt den Satz: „Was Auschwitz war, wissen nur die ‚Häftlinge‘.“
വാൽസർ 1964-ൽ ഫ്രാങ്ക്ഫർട്ടിൽ നടന്ന ഓഷ്വിറ്റ്സ് വിചാരണ നിരീക്ഷിച്ചയാളായിരുന്നു; 1965-ൽ എൻസെൻസ്ബെർഗറിന്റെ പുസ്തകം ഇറങ്ങി - കോഴ്‌സ് ബുക്ക്. അതിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച വാൽസറിന്റെ ലേഖനത്തിൽ ഈ വാചകം ഉണ്ടായിരുന്നു: "തടവുകാർക്ക്' മാത്രമേ ഓഷ്വിറ്റ്സ് എന്തായിരുന്നെന്ന് അറിയൂ."
Als Walser sich Jahrzehnte später in seiner Paulskirchenrede 1998 mit der Warnung vor einer Ritualisierung und Entleerung des Gedenkens an Auschwitz nicht begnügte, sondern ebenso vage wie unbedacht die „Instrumentalisierung unserer Schande zu gegenwärtigen Zwecken“ argwöhnte, provozierte er den Protest von Ignatz Bubis, des Vorsitzenden im Zentralrat der Juden in Deutschland.
ദശാബ്ദങ്ങൾക്കുശേഷം വാൽസർ 1998-ൽ സെന്റ് പോൾ പള്ളിയിലെ തന്റെ പ്രസംഗത്തിൽ, ഓഷ്വിറ്റ്സ് സ്മരണയുടെ അനുഷ്ഠാനവൽക്കരണത്തിനും അതേ സമയം അതിന്റെ ശൂന്യക്കരണത്തിനുമെതിരെയുള്ള മുന്നറിയിപ്പ് കൊണ്ട് തൃപ്തിപ്പെടാതെ, "നിലവിലെ ആവശ്യങ്ങൾക്കായി നമ്മുടെ നാണക്കേടിന്റെ ഉപകരണവൽക്കരണം" എന്ന് അവ്യക്തമായും ചിന്താശൂന്യമായും അതിനെ സംശയിച്ചപ്പോൾ, താൻ വിളിച്ചു വരുത്തിയതു് ജർമ്മനിയിലെ ജൂതന്മാരുടെ സെൻട്രൽ കൗൺസിലിന്റെ ചെയർമാൻ ഇഗ്നാറ്റ്സ് ബുബിസിന്റെ പ്രതിഷേധമായിരുന്നു.
Walser, Enzensberger und Grass, aber auch Uwe Johnson, Ingeborg Bachmann, Max Frisch, Thomas Bernhard und andere wurden auch deshalb zu herausgehobenen Figuren, weil das mediale Dreieck von Buchverlagen, Zeitungen und Zeitschriften und Rundfunk zu einem Gewicht der Literatur in der allgemeinen Öffentlichkeit beitrug.
വാൾസർ, എൻസെൻസ്ബെർഗർ, ഗ്രാസ് എന്നിവർ മാത്രമല്ല, ഉവെ ജോൺസൺ, ഇംഗെബോർഗ് ബാഹ്മാൻ , മാക്സ് ഫ്രിഷ്, തോമസ് ബെർണാർഡ് തുടങ്ങിയവരും പ്രമുഖ വ്യക്തികളായിത്തീർന്നു. അതിനുള്ള കാരണം പുസ്തക പ്രസാധകർ, പത്രങ്ങൾ, മാസികകൾ, റേഡിയോ എന്നീ മാധ്യമങ്ങളുടെ സമുച്ചയം പൊതുജനങ്ങൾക്കിടയിൽ സാഹിത്യത്തിന്റെ സാന്നിദ്ധ്യം വർദ്ധിപ്പിക്കാനിടയാക്കിയതാണ്.
Ihre in Gestus und Gehalt unterschiedlichen Interventionen konnten Walser, Enzensberger und Grass auf diesem Sockel noch im wiedervereinigten Deutschland bis ins neue Jahrtausend hinein öffentlichkeitswirksam fortsetzen.
ഈ വേദിയിൽ തന്നെ പുനരൈക്യപ്പെട്ട ജർമ്മനിയിലും വാൾസർ, എൻസെൻസ്ബെർഗർ, ഗ്രാസ് എന്നിവർക്ക് അവരുടെ സർഗ്ഗാത്മകത രൂപത്തിലും ഉള്ളടക്കത്തിലും കുറേയൊക്കെ മാറി തുടരാനും അതുവഴി ആസ്വാദകമനസ്സുകളെ സ്വാധീനിച്ചുകൊണ്ടു പുതിയ സഹസ്രാബ്ദത്തിലേയ്ക്കു കടന്നുപോകുവാനും കഴിഞ്ഞു.
Nachfolgende Autorengenerationen können in der aktuellen Mediensituation mit einer herausgehobenen Rolle der Literatur in der Öffentlichkeit nicht mehr rechnen.
ഇന്നത്തെ മാധ്യമസാഹചര്യത്തിൽ, സാഹിത്യം പൊതുസമൂഹത്തിൽ ഒരു പ്രധാന പങ്ക് വഹിക്കുമെന്നു തുടർന്നുള്ള തലമുറയിലെ എഴുത്തുകാർക്ക് പ്രതീക്ഷിക്കാനാവില്ല.
Grass, Enzensberger oder Walser hinterlassen keine Planstellen. Zugleich hat sich seit den Zeiten der „Gruppe 47“ das Profil der Gegenwartsliteratur deutlich verändert. Alle Debattenbegriffe von einst – die Heimat, das Vaterland, die Muttersprache – sind in einer Updatephase.
ഗ്രാസ്, എൻസെൻസ്ബെർഗർ, വാൾസർ എന്നിവരൊക്കെ അവർ നേടിയ പദവിയും സ്ഥാനവും അവശേഷിപ്പിക്കുന്നില്ല. അതേസമയം, "ഗ്രൂപ്പ് 47"-ന്റെ കാലം മുതൽ സമകാലിക സാഹിത്യത്തിന്റെ മട്ടും ഭാവവും ഗണ്യമായി മാറി. കഴിഞ്ഞ വർഷം ചർച്ചചെയ്യപ്പെട്ട ആശയങ്ങൾ - വീട്, പിതൃഭൂമി, മാതൃഭാഷ - ഇപ്പോൾ ഒരു നവീകരണഘട്ടത്തിലാണ്.
Im Jahr 2015, als Günter Grass starb, erhielt in der Frankfurter Paulskirche der deutsch-iranische Orientalist und Autor Navid Kermani den Friedenspreis des Deutschen Buchhandels.
2015-ൽ ഗ്യൂന്തർ ഗ്രാസ് അന്തരിച്ചപ്പോൾ ജർമ്മൻ-ഇറാനിയൻ ഓറിയന്റലിസ്റ്റും എഴുത്തുകാരനുമായ നവിദ് കെർമാനി ഫ്രാങ്ക്ഫർട്ടിലെ പോൾ ചർച്ചിൽ വച്ച് ജർമ്മൻ പുസ്തകമേളയുടെ ഭാഗമായി ഏർപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്ന സമാധാന സമ്മാനം നേടി.
Wenige Wochen nach dem Tod Enzensbergers wurde die Schauspielerin und Autorin Emine Sevgi Özdamar mit dem Büchner-Preis ausgezeichnet. Wenige Monate vor Walsers Tod gewann der deutsche Autor Dinçer Güçyeter den Preis der Leipziger Buchmesse. Das sind zufällige Koinzidenzen.
എൻസെൻസ്ബെർഗറിന്റെ മരണത്തിന് ഏതാനും ആഴ്ചകൾക്കു ശേഷം, നടിയും എഴുത്തുകാരിയുമായ എമിൻ സെവ്ഗി ഓസ്ദാമറിന് ബ്യൂഷ്നർ സമ്മാനം ലഭിച്ചു. വാൾസറിന്റെ മരണത്തിന് ഏതാനും മാസങ്ങൾക്കു മുമ്പ്, ജർമ്മൻ എഴുത്തുകാരൻ ഡിൻസർ ഗ്യൂസെറ്റർ ലൈപ്‌സിഗ് ബുക്ക്ഫെയർ സമ്മാനം നേടി. ഇവയൊക്കെ ആകസ്മികമായി വരുന്ന യാദൃശ്ചികതകളാവാം.
Aber sie sind nur möglich, weil die aktuelle deutsche Gegenwartsliteratur sehr viel erkennbarer die Literatur einer Einwanderungsgesellschaft ist als jene Gegenwartsliteratur, die Grass, Enzensberger oder Walser einmal repräsentierten.
എന്നാൽ, അവ സാധ്യമാകുന്നത് നിലവിലെ ജർമ്മൻ സമകാലികസാഹിത്യം ഗ്രാസ്, എൻസെൻസ്ബെർഗർ അല്ലെങ്കിൽ വാൾസർ എന്നിവരൊക്കെ പ്രതിനിധീകരിച്ച സമകാലികസാഹിത്യത്തേക്കാൾ വളരെ വ്യക്തമായി ഒരു കുടിയേറ്റ സമൂഹത്തിന്റെ സാഹിത്യമായി മാറിക്കഴിഞ്ഞതിനാലാണ്.
Martin Walsers Tod erinnert daran, wie seine Generation die Debatten in Deutschland prägte. . nun?
Treten jüngere Autorinnen und Autoren ganz unterschiedlicher Herkünfte auf.
മാർട്ടിൻ വാൽസറിന്റെ മരണം ഓർമ്മപ്പെടുത്തുന്നത് അദ്ദേഹത്തിന്റെ തലമുറ എങ്ങനെ ജർമ്മനിയിൽ സംവാദങ്ങളെ രൂപപ്പെടുത്തിയെന്നതാണ്. എന്നാൽ ഇപ്പോഴോ?
എഴുത്തുകാർ വളരെ വ്യത്യസ്തമായ പശ്ചാത്തലങ്ങളിൽ നിന്നു വരുകയും പ്രശസ്തി നേടുകയും ചെയ്യുന്നു.
Glossary
E-mail of the Translator: babu.thaliath9@gmail.com
Mit freundlicher Genehmigung von SZ Süddeutsche Zeitung, Germany